به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

کشف دروازۀ شهر پارسه دستاورد کاوش مشترک دانشگاه شیراز و بولونیا

تاریخ انتشار: ۲ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۱۶۵۳۷۸

این دستاورد بزرگ حاصل ۱۲ سال کاوش روش‌مند اعضای هیأت علمی و دانشجویان دانشگاه شیراز و دانشگاه بولونیا با همکاری مؤسسۀ ایزمئو، پایگاه میراث جهانی تخت جمشید و پژوهشگاه باستان‌شناسی وزارت میراث فرهنگی در یکی از مهم‌ترین محوطه‌های باستانی شهر پارسه، موسوم به «تل آجری» است.

به‌رغم تخریب شدید این محوطۀ باستانی، کاوش‌های دقیق و روش‌مند و مستندنگاری دقیق یافته‌ها، بازسازی شکل اصلی بنای این دروازه را در مقیاسی واقعی ممکن کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در نتیجۀ این کاوش‌ها که به سرپرستی مشترک دکتر علیرضا عسکری چاوردی (عضو هیأت‌علمی دانشگاه شیراز) و پروفسور پی‌یر فرانچسکو کالیری (عضو هیأت‌علمی دانشگاه بولونیای ایتالیا) از تاریخ ۱۰ مهرماه ۱۴۰۰ تا ۱۴ آذرماه ۱۴۰۰ انجام گرفت، علاوه بر آشکار شدن بخش‌های زیادی از بنا، پلان این دروازه به‌صورت نسخه‌ای کشابه از دروازۀ ایشتار بابل رسم شد و همچنین سه تکه کتیبۀ میخی به زبان‌های ایلامی و بابلی به همراه آجر‌های لعاب‌دار منقش به دست آمد.

سرانجام، بازسازی‌های سه‌بعدی این بنا، روش تفسیر علمی و تحلیل مستند از ارزش‌های فرهنگی هنری، یادمان دروازه‌ای باشکوه در پردیس فیروزی شهر پارسه را فراهم آورد.

به‌گفتۀ دکتر عسکری، باستان‌شناسان در دوازدهمین فصل از کاوش خود، فونداسیون (شالوده) دو برج بزرگ ضلع شمال شرقی و شمال غربی این دروازۀ تاریخی و همچنین ایوان و کریدور (راهرو) شمالی این بنا را به‌صورت کامل شناسایی و آشکار کردند.

او گفت: طراحی‌های فنی از نقش و نگاره‌ها و شناخت علمی فنون ساخت بنا امکان بازسازی نقش و نگاره‌ها، بازسازی شکل اصلی بنای این دروازه را در مقیاسی واقعی ممکن کرد.

عضو هیأ‌ت‌علمی دانشگاه شیراز گفت: سرانجام، بازسازی‌های سه بعدی این بنا، روش تفسیر علمی و تحلیل مستند از ارزش‌های فرهنگی هنری یادمان دروازه‌ای باشکوه در پردیس فیروزی شهر پارسه را فراهم آورد.

او گفت: در روند کاوش‌های این فصل، پلان این بنای تاریخی بیش از پیش به‌صورت نسخه‌ای مشابه از دروازۀ ایشتار بابل ظاهر شد که در آن ویژگی‌های جدید و بدیعی مانند هستۀ خشت و گلی دیوار‌های آجر پخته نمایان شده است.

عسکری گفت: در کاوش‌های این فصل سه تکه کتیبه میخی به زبان‌های بابلی و ایلامی به همراه آجر‌های لعاب‌دار برجسته متعلق به تابلو‌هایی با نقوش گل رزت، گاو نر و مار-اژد‌های موشخوشو نماد ایزد مَردوک از بین‌النهرین باستان از این دروازه به دست آمد.

او عنوان کرد: همچنین، بخشی از سازۀ معماری مرحلۀ دوم استقراری شامل یک فوانداسیون متشکل از پاره‌آجر‌های شکسته نمایان شد که در بخش کریدور شمالی قرار داشت.

عضو هیأت‌علمی بخش تاریخ دانشگاه شیراز یادآور شد: فعالیت‌های حفاظتی و مرمتی در زمینۀ تهیۀ طرح جامع پلان حفاظت از سازه‌های معماری این بنای باشکوه در این فصل با مستندنگاری و مرمت سازه‌های مکشوفه به انجام رسید و بخش عمده‌ای از آجر‌ها حفاظت شد.

این پروژه محصول همکاری‌های بین‌المللی ایران و ایتالیا در حوزۀ میراث فرهنگی و راوابط دانشگاهی و باهمکاری و پشتیبانی مؤسسات هر دو کشور ازجمله وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران و ارگان‌های وابسته، پژوهشگاه میراث فرهنگی، پژوهشکدۀ باستان‌شناسی، ادارۀ کل پایگاه‌های میراث جهانی، دانشگاه شیراز، دانشگاه بولونیا، دانشگاه اوربینو و مؤسسۀ بین‌المللی مطالعات منطقۀ مدیترانه و شرق‌شناسی رم (ایزمئو) است.

باشگاه خبرنگاران جوان فارس شیراز

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: دروازه شهر پارسه دانشگاه شیراز میراث فرهنگی هیأت علمی شهر پارسه کاوش ها آجر ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۱۶۵۳۷۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

محوطه جهانی نقش‌رستم به‌دلیل فرونشست تعطیل شد | مدیر پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید: فرونشست نقش رستم بحرانی تر از تخت جمشید است

همشهری آنلاین - محمد باریکانی: فرونشست‌های متعدد رخ داده در محوطه باستانی ثبت جهانی شده نقش‌رستم، این مجموعه را در ۲ روز گذشته به تعطیلی کشاند تا تیم پایش، حفاظت و مرمت در آن مستقر شوند و گزارش علمی خسارات وارد شده به نقش رستم را ارائه کنند تا ساماندهی این میراث جهانی ایران آغاز شود.

علیرضا عسگری‌چاوردی به وزارت میراث‌فرهنگی گفته است که بخشی از فرونشست‌های رخ داده در نقش رستم به‌دلیل فرونشست عمومی دشت مرودشت رخ داده و بخش دیگر آن به آوار گسترده باروهای خشتی نقش رستم بازمی‌گردد که در بارندگی‌های چند روز اخیر دچار رانش شده است.

به گزارش همشهری، فرونشست عمومی دشت مرودشت به‌دلیل برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی رخ داده و هزاران چاه غیرمجاز واقع در اطراف این محوطه باستانی که کارکرد کشاورزی داشتند با برداشت میلیاردها مترمکعب آب به پایین رفتن سطح سفره‌های آب زیرزمینی این منطقه و خشکیدگی آبخوان‌های زیر سطح خاک منجر شده‌اند که به ایجاد ترک‌ها و شیارهای عمیق و طولانی در این منطقه و درست در نزدیکی نقش رستم، تخت جمشید، آرامگاه کورش و دشت پارسه انجامیده است.

نقش رستم رکورددار فرونشست در دشت پارسه

دکتر علیرضا عسگری‌چاوردی، مدیر پایگاه میراث‌جهانی تخت جمشید: آب قابل شرب تا ۱۰ سال آینده در تخت‌جمشید، پارسه و دشت مرودشت وجود ندارد و تمامی چاه‌های آب این منطقه به‌دلیل شوری زیاد غیرقابل استفاده خواهند شد. موضوع فرونشست در تخت‌جمشید و دشت پارسه پیچیده شده است. اقدام لازم در وهله نخست برای مقابله با این پدیده، بستن چاه‌های آب بود که بسیاری از چاه‌ها پر شدند، اما مقابله با فرونشست زمین در دشت مرودشت و تخت‌جمشید نیاز به‌کار علمی دقیق و تحقیقات جدی دارد. برای ما مشخص است که حریم درجه یک تخت‌جمشید تا ۱۰سال آینده با بی‌آبی مطلق مواجه می‌شود. دشت پارسه اکنون تبدیل به محدوده کشاورزی در تخت‌جمشید شده و کشاورزی در این شهر وسیع باستانی که ویرانه‌های زیادی از تمدن‌های مختلف را در خود جای داده است در حال انجام است. خشکسالی حوضه آبریز رودخانه سیوند و خشکیدگی چشمه‌ها و قنات‌های بسیاری که در دشت مرودشت، تخت‌جمشید و پارسه قرار داشتند، موجب شد که دشت پارسه از یک باغشهر دوره هخامنشی به پهنه‌ خشک با ویرانه‌های متعدد تبدیل شود. بحران فرونشست البته در دشت پارسه شدیدتر از تختگاه تخت‌جمشید است؛ چون تخت‌جمشید در کوهپایه بنا شده و فرونشست آن با فرونشست‌هایی که در باروی خشتی نقش‌رستم وجود دارد، متفاوت است. کوه رحمت و کوه حسین در تخت‌جمشید از نظر گسل و زمین‌شناسی تفاوت دارند و به همین دلیل میزان تأثیرگذاری فرونشست در این دو بخش متفاوت است. در نقش‌رستم به‌دلیل وجود گسل‌های زمین‌شناسی، حجم فرونشست بیشتر است؛ ضمن آنکه مسئله فرونشست و زلزله مسئله دائمی دشت مرودشت بوده که در دوره هخامنشیان و دوره‌های بعد هم اتفاق افتاده است. تخت‌جمشید در دامنه یک کوه‌سنگی و صخره‌ بنا شده و فونداسیون پیرامونی آن از بلوک‌های سنگی است که از دامنه همان کوه برداشت شده است؛ بنابراین در سطح تختگاه تخت‌جمشید، تأثیرات فرونشست چندان زیاد نیست، اما اگر ادامه پیدا کند، خطرناک است. در محدوده حریم درجه یک تخت‌جمشید و دشت پارسه، فرونشست‌ها عمدتا در نقاطی هستند که زمین‌ رسوبی است. به‌دلیل سست‌بودن بافت خاک در لایه‌های سطحی و زیرین، دشت پارسه تأثیر بیشتری از فرونشست‌ گرفته است. هم‌اکنون برنامه ۱۰ساله پایان کشاورزی در دشت پارسه برای تغییر کاربری کشاورزی به پهنه گردشگری در دروازه پردیس پارسه و تل آجری در حال انجام است تا جامعه محلی متوجه شود می‌توان از کشاورزی به گردشگری در پهنه تاریخی مهم‌ترین شهر تاریخی ایران باستان، یعنی پارسه به رفاه بیشتر رسید و نرخ فرونشست را نیز کاهش داد.

کد خبر 849192 منبع: روزنامه همشهری برچسب‌ها تخت جمشید فرونشست زمین تاریخ - باستان‌ شناسی فرهنگ - میراث فرهنگی مجله آثار باستانی ایران